Mình thực sự rất biết ơn Giáo sư Phan Văn Trường vì đã viết nên một cuốn sách hay và giá trị nhiều như thế. Cuốn sách về triết lý sống nhưng được viết bởi một người thầy rất đời, rất người dựa trên những trải nghiệm thực tế của thầy. Khi đọc sách, đã rất nhiều lần mình thốt lên lời biết ơn thầy với một niềm xúc động sâu sắc. Mình mong sẽ có thật nhiều người đọc được cuốn sách này, bởi nó không thay đổi chúng ta một phần đâu, nó sẽ thay đổi cuộc đời của chúng ta mãi mãi.
Hãy sống thật chân thành và tử tế dù bạn ở đâu hay làm bất cứ công việc gì. Toàn bộ những chương sách mà thầy viết đều bao hàm ý nghĩa này. Dù chúng ta đang làm bất cứ công việc gì, sống và làm việc ở đâu thì sự chân thành, tử tế sẽ là yếu tố bền vững để giúp ta thành công. Sự chân thành, tử tế này phải là xuất phát từ sâu thẳm trong trái tim ta. Mỗi chúng ta không cần phải đi đâu xa để làm điều này, hãy chân thành, tử tế với bất cứ ai đang hiện diện trong cuộc sống của mình. Mình may mắn đã học được bài học này rất sớm nên dù ở môi trường nào mình cũng được những người xung quanh giúp sức và nâng đỡ. Câu chuyện về cô lao công, chú bảo vệ hay các anh chị đồng nghiệp luôn sẵn sàng hỗ trợ mình là một minh chứng sâu sắc cho điều đó. Nhờ tình yêu thương ấy mà mình mới đạt được những kết quả tốt đẹp trong công việc, nếu không có họ thì đã không có mình của ngày hôm nay.
Hãy yêu thương người bạn đời của mình một cách sâu sắc, chân thành và không tính toán. Thầy nhắc đi nhắc lại điều này rất nhiều lần trong chương sách của thầy, và mình hoàn toàn đồng ý với điều đó. Không phải cha mẹ, anh em hay con cái mà chính là người bạn đời sẽ luôn chung vai, sát cánh và song hành cùng ta. Vậy nên họ sẽ quyết định rất lớn đến sự thành công và thất bại của chúng ta trong cả sự nghiệp lẫn cuộc sống. Mình luôn cảm thấy bản thân rất may mắn khi có được sự yêu thương, ủng hộ và trân quý của anh xã. Mỗi nấc thang, lựa chọn trong cuộc đời mình đều luôn có sự hiện diện và nâng đỡ của anh. Mình đi làm ở viễn thông thì anh là người cùng mình đi làm thị trường, mình đi làm ở phòng tập thì anh là khách hàng đầu tiên của vợ và khi mình làm đào tạo thì anh luôn là học viên đầu tiên của mình. Mình luôn biết ơn tình yêu và sự ủng hộ vô điều kiện ấy, vậy nên bất cứ công việc gì của anh mình đều ủng hộ tuyệt đối. Mình cũng luôn là người đứng ra cùng anh gánh vác và vun vén cho cả đại gia đình. Vợ chồng mình yêu nhau 3 năm rồi lấy nhau gần 7 năm nhưng rất ít khi mâu thuẫn là như vậy. Chúng mình hợp nhau từ quan điểm sống, chuyện chăn gối cho đến nuôi dạy con. Nhưng sự phù hợp ấy không phải ban đầu đã có mà nó đến từ sự nỗ lực của cả hai bên theo năm tháng.
Nghề gì cũng có thể sống được, miễn là ta không ngừng tạo ra giá trị cho xã hội. Mình ấn tượng với điều này lắm, bởi trước kia mình từng chia sẻ với mọi người câu chuyện về cô chăn nuôi lợn nhưng vẫn luôn nhận được sự tôn trọng, yêu thương và trân quý của chồng cùng hai người con. Lý do vì cô ấy luôn làm xuất sắc nhất công việc của mình. Cô ấy không những chăn nuôi giỏi, tạo ra kinh tế, dạy dỗ hai đứa con nên người mà còn là hậu phương tuyệt vời của chồng. Câu chuyện về cô ấy đã khiến mình được truyền cảm hứng rất nhiều, thế nên khi đọc được cuốn sách “nhà lãnh đạo không chức danh” mình đã dễ dàng hấp thụ tư tưởng ấy. Giờ đây khi đọc được cuốn sách của thầy mình như được ôn lại bài học ngày nào. Mỗi việc mình đảm nhiệm mình luôn dành trọn vẹn tâm trí và thời gian cho nó, nhờ đó mà đi đến đâu hay làm việc gì mình cũng may mắn đạt được thành quả. Mình luôn tìm mọi cách để có thể hoàn thành công việc ấy một cách xuất sắc bằng việc tạo ra càng nhiều giá trị càng tốt. Khi còn đi làm thuê mình thường làm tốt nhất mọi việc mà sếp yêu cầu, có những công việc không thuộc bổn phận của mình nhưng mình vẫn làm. Và nhờ những lần như thế mình thêm trưởng thành, khám phá được rất nhiều tiềm năng của bản thân, khi thì dẫn chương trình, khi thì làm đào tạo, khi thì quản lý fanpage và website. Sau này khi tự vận hành công việc của bản thân thì những đầu việc mình đứng ra hỗ trợ cho sếp năm nào lại trở thành những khối tài sản tuyệt vời để mình đem đi áp dụng. Nhờ nó mình đã bước đầu có được những thành công nhỏ dù xuất phát điểm ban đầu nằm ở dưới đáy giếng.
Dù lựa chọn bất cứ điều gì hãy lựa chọn điều khiến chúng ta hạnh phúc. Mình thấy mình là người vô cùng may mắn vì luôn được tiếp nhận những điều ý nghĩa từ rất sớm thông qua việc đọc sách. Mình nhớ lần đọc cuốn sách “sống và khát vọng” do dịch giả Trần Đăng Khoa viết, mình đã rất ấn tượng với quan điểm “hãy hạnh phúc để thành công” của anh. Nhờ lĩnh hội được điều đó nên trong cuộc sống hay công việc, mình luôn đề cao yếu tố này. Vậy nên mỗi chặng đường, mỗi sự lựa chọn của mình đều lựa chọn trên tinh thần ấy. Từ chọn người đồng hành, chọn nơi làm việc cho đến sau này là chọn cộng sự. Mỗi sự lựa chọn đều mang tới cho mình niềm vui và sự đủ đầy. Vì đề cao sự hạnh phúc nên mình luôn nỗ lực để kiến tạo tất cả những mối quan hệ xung quanh hạnh phúc như thế. Đó là lý do vì sao dù mình ở nhà riêng, ở nội hay ở ngoại, gia đình mình đều luôn tràn ngập tiếng cười.
Lựa chọn điều gì không quan trọng bằng tâm thế và thái độ khi làm điều đó. Mình còn nhớ ngày mình rời bỏ công ty cũ rất chuyên nghiệp và bài bản để sang môi trường start-up mới toanh, ai cũng bảo mình dở hơi. Nhưng lúc đó mình thực sự muốn ra đi, mình đã quyết định đi theo con tim thay vì lí trí. Và đã lựa chọn là mình không hối hận, mình chưa bao giờ có ý định quay lại công ty cũ chỉ vì nản lòng ở công ty mới, dù giai đoạn đầu khó khăn chồng chất khó khăn. Nhờ trải nghiệm ấy đã giúp mình hiểu hơn về văn hoá doanh nghiệp, về cách quản trị của người đứng đầu quan trọng cỡ nào. Và sau này nó giúp mình rất nhiều khi vận hành ở công ty thứ ba trước khi về làm một mình. Mỗi sự lựa chọn đều mang tới cho mình những thành quả nhất định. Mà phần lớn những thành quả ấy đều đến từ tâm thế và thái độ làm việc của mình. Đã làm là làm đến nơi đến chốn, làm hết khả năng mới thôi. Nhờ đó mà sếp và các đồng nghiệp cũ giờ đây khi nhắc đến mình thường hay nói mình là một huyền thoại của công ty. Vậy đó, đâu quá quan trọng là công việc gì, miễn là ta làm hết khả năng của mình thì không bao giờ ta có thể thiếu thốn cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.
Cách để thành công nhanh nhất chính là giúp những người khác cùng thành công. Xã hội bây giờ ít ai mà có thể thành công một mình, vậy nên mỗi chúng ta hãy không ngừng để giúp đỡ những người khác cùng thành công. Và đây cũng là nền tảng để chúng ta kiến tạo những mối quan hệ chất lượng và ý nghĩa xung quanh mình. Mình luôn nỗ lực để làm tốt nhất những gì bản thân được giao phó, và trên hành trình ấy, mình cũng không ngừng cố gắng để giúp đỡ những người xung quanh thành công. Thành công với mình đơn giản lắm, nó chính là giúp mọi người và chính mình tốt hơn hôm qua từng chút một. Từ bố mẹ, chồng con, cho đến cộng sự và học viên. Khi thấy có thể giúp ai đó việc gì mình đều lăn xả vào để giúp đỡ họ. Mình còn nhớ Phương Thảo từng nói với mình một câu đó là “Nghĩa chỉ cần nhìn thấy ai đó có khả năng là liền lập tức nâng đỡ và hỗ trợ. Tinh thần ấy khiến Nghĩa trở nên khác biệt với những người khác”. Mình xem đó là một lời ghi nhận và khích lệ bản thân, mình chỉ tâm niệm rằng, có thể giúp được ai đó dù là một chút thôi thì mình đã tạo ra giá trị cho xã hội rồi. Vậy nên ở đâu mình cũng làm điều đó chứ không chỉ riêng trong công việc hay sự nghiệp. Nhờ tinh thần này mà mình đã có được những mối quan hệ tốt đẹp đến bất ngờ, gần đây nhất là mối quan hệ trên cả trân trọng và yêu thương đến từ cô hiệu trưởng của trường con gái. Mình cứ có gì hay, hữu ích là chia sẻ với chị, chị cần mình hỗ trợ gì thì mình đều hết lòng, chính tâm thế đó đã khiến mình được trải nghiệm những điều ý nghĩa mà cuộc sống đem lại. Vừa qua mình có một trải nghiệm rất ý nghĩa, đó là mình được chị mời đi tham dự hội thảo sách tại trường cấp 1 trong tương lai của con gái. Mình được gặp gỡ và trò truyện với những người yêu thích sách, yêu việc đào tạo con người. Nhờ đó mà mình biết được rằng ngay trên quê hương mình, vẫn có vô vàn những người thầy, người cô, những nhà lãnh đạo đang hết lòng với nền giáo dục nước nhà.
Để giúp con cái, chúng ta phải học cách tôn trọng và để con được tự do quyết định những gì thuộc về con. Thầy chia sẻ rất nhiều về việc nuôi dạy con cái, đặc biệt là việc giáo dục trong gia đình ở Việt Nam. Chúng ta thường có thói quen can thiệp rất sâu vào cuộc sống của mỗi thành viên, nhất là con cái của mình. Nếu muốn con được hạnh phúc và thành công, hãy để con được sống trọn vẹn cuộc đời của mình. Việc tôn trọng sự tự do của con không phải là để con thích làm gì thì làm, mà là khuyến khích con đưa ra sự lựa chọn của mình khi còn bé và để con được chịu trách nhiệm với những quyết định ấy. Mấu chốt của cha mẹ chính là giúp con thấu hiểu bản thân mình, để con biết con yêu thích điều gì, con suy nghĩ thế nào về vấn đề mà con phải đối diện. Từ đó con có thể tự đưa ra phương án để xử lý chúng. Dần dần theo thời gian con sẽ vun bồi được sự tự tin, tự lập, tự chủ cho cuộc sống mai này. Thầy chia sẻ những kỹ năng mà cha mẹ cần dạy cho con cái của mình chính là kỹ năng truyền thông tức là có thể lắng nghe, viết ra và phát biểu rõ ràng, mạch lạc ý kiến của con. Tiếp đó dạy cho con cách quan sát, suy luận, phân tích và hệ thống bất cứ vấn đề nào. Cuối cùng là dạy cho con kỹ năng tự học, bởi chúng ta đều không biết tương lai sau này sẽ thay đổi ra sao. Thứ con cần bây giờ không phải là điểm số, thành tích mà chính là việc thấu hiểu bản thân, nhìn nhận, đánh giá được sự biến đổi của thị trường lao động. Từ đó con biết đo lường xem thị trường lao động cần gì để soi chiếu với bản thân. Sau đó xem xét lại chính mình, xem con cần học tập và tự nâng cấp bản thân ra sao để có thể đáp ứng được yêu cầu của xã hội tại lĩnh vực mà con yêu thích. Và dĩ nhiên rồi, một điều xuyên suốt cuộc đời ta cần dạy con chính là học cách làm người. Dạy con biết sống, làm việc dựa trên lương tri và phẩm cách của con. Khi là người có nhân cách tốt, được xã hội yêu mến và nâng đỡ, con chắc chắn sẽ thành công.
Làm công việc gì cũng nên có thời gian cho bản thân và gia đình, nếu không sau này chúng ta sẽ phải trả những cái giá rất đắt. Khi có thời gian cho gia đình, chúng ta sẽ có được sự đủ đầy, hạnh phúc, có sự kết nối giữa các thế hệ, đặc biệt sẽ khiến các thành viên trong gia đình thêm gắn kết và yêu thương nhau. Mình thường dành thời gian buổi tối để song hành cùng con gái, nhờ đó mà con gái mình được sống trong môi trường khoẻ mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần. Con gái đã có kỹ năng tự học rất tốt, không cần mẹ nhắc nhở mà tối nào cũng vào bàn để học bài đúng giờ. Chưa kể con cũng có khả năng tập trung và giao tiếp rất tốt. Đó không phải là thành quả của ngày một ngày hai, mà là sự nỗ lực và cố gắng của cả mình và anh xã trong việc đồng hành với con từ ngày con chào đời đến bây giờ. Mình thường giao tiếp với con như một người lớn, khuyến khích con nói ra những suy nghĩ của mình, nhờ vậy mà con nắm bắt ý của mọi người rất nhanh và có sự phản hồi rất tốt. Mình tin đây sẽ là những nền tảng rất tốt để con bước vào cánh cửa tiểu học mai này. Mình cũng chú ý xây dựng vốn từ bằng việc đọc sách, kể chuyện cho con mỗi ngày, vì vậy ngôn từ của con khá đa dạng và luôn khiến cho mọi người xung quanh thích thú khi trò chuyện. Nhờ đó mối quan hệ của con với bạn bè và thầy cô đều rất tốt. Tiếp đó dù đang làm công việc gì, chức vụ thế nào chúng ta cũng nên có thời gian cho chính mình. Thời gian ở đây chính là thời gian để rèn luyện sức khoẻ và nâng cấp giá trị của bản thân, nếu không chúng ta sẽ trở nên tụt hậu theo thời gian. Mình thường dành 30 phút một ngày để rèn luyện sức khoẻ, mình cùng chồng đã duy trì đều đặn, liên tục trong vài năm trở lại đây. Còn việc học tập, nâng cấp bản thân mỗi ngày nó đã trở thành lối sống của mình, phần vì lý do công việc, phần vì mình vô cùng yêu thích việc học. Nhờ thói quen này mình mới có thể bắt kịp những sự thay đổi của xã hội và cảm nhận hết được ý nghĩa mà việc học đem lại.
Đừng để độ tuổi ngăn cản sự phát triển của chúng ta. Trên thế giới có vô số những người dù đã sở hữu khối tài sản kếch xù ở tuổi xế chiều nhưng họ vẫn không ngừng lao động để tạo ra giá trị. Có một người bạn của giáo sư đã 70 tuổi nhưng ngày đêm tự mình xây nên toà lâu đài của chính mình, mặc dù ông không thiếu tài chính để thuê người khác làm. Nhưng ông nói rằng tôi muốn tự tay mình làm nên toà lâu đài để lại cho con cháu mai này, con cháu sẽ hạnh phúc nhường nào khi được sống trong ngôi nhà do chính ông bà nó tự xây nên. Rất nhiều tỷ phú trên thế giới cũng làm điều tương tự, họ không để độ tuổi của mình cản trở sự phát triển và học hỏi của bản thân. Còn Việt Nam chúng ta thì sao, ngày trẻ chúng ta cố gắng cày quốc đi làm để mong sắm nhà, sắm xe, để cho thiên hạ thấy ta hoành tráng, giỏi giang và thành công cỡ nào. Để sau này khi về già, ta ấn định cho mình bao nhiêu tuổi là ta về hưu, là không cần phải lao động nữa…đâu là độ tuổi để ta hưởng thụ, để ta nghỉ ngơi. Mình quan sát thấy có những người ngày đi làm cực kì giỏi, nhưng về hưu một cái là trở nên cáu bẳn, hồ đồ vì não bộ ít vận động. Chưa kể “nhàn cư vi bất thiện”, nhiều người chìm đắm trong sự tiêu cực, ngồi lê đôi mách và phán xét những người xung quanh. Đây là quan điểm mà mỗi chúng ta cần nên ý thức ngay từ bây giờ.
Cơ hội luôn đầy ắp với những người sẵn sàng chào đón nó. Quan điểm này hoàn toàn chính xác, nhất là trong xã hội tân tiến như hiện nay. Cơ hội có ở khắp mọi nơi, vấn đề là ta có nhận ra nó hay không mà thôi. Nhiều người cứ mải miết tìm kiếm cơ hội ở phương trời nao mà bỏ quên đi những điều đang hiện diện ngay trước mắt. Ngày mình loay hoay với việc thấu hiểu bản thân, việc gì sếp giao mình cũng làm và cố gắng để làm tốt nhất có thể. Cũng nhở đó mà mình hiểu hơn về những tiềm năng của bản thân, mình biết được đâu là việc mình hứng thú, say mê, đâu là việc nếu làm lâu sẽ khiến mình chán nản, mất năng lượng. Cơ hội cũng từ đó mà thành hình. Mình tận dụng mọi nguồn lực, mọi cơ hội dù là nhỏ nhất để trải nghiệm. Rồi mình nhận ra có những việc ban đầu mình tưởng chừng như nó là con đường, nhưng khi dành thời gian để khám phá và dấn thân thì mình mới biết nó chưa thực sự khiến mình hứng thú, nên mình lại tiếp tục tìm kiếm và không ngừng khai phá. Thay vì lo lắng, sợ hãi mình lại cảm thấy háo hức, mong chờ. Mình cứ từng bước, từng bước thử nghiệm, trải nghiệm, rút kinh nghiệm…cứ như vậy, mọi thứ dần dần trở nên tỏ tường hơn. Cuộc sống là một cuộc hành trình chứ không phải đích đến, hành trình ấy sẽ trở nên có ý nghĩa và giá trị khi chúng ta không ngừng khai phá tiềm năng của chính mình. Khi về già ta sẽ không hối hận vì những điều mà bản thân đã làm mà thường hối hận về những việc có cơ hội nhưng lại không làm.
Đây là cuốn sách thực sự quý giá và ý nghĩa với mình, mình nhất định sẽ lan toả nó đến được đông đảo bạn đọc hơn nữa. Nhất là những bạn trẻ – chủ nhân tương lai của đất nước. Mình tin cuốn sách sẽ giúp mỗi chúng ta tự tin hơn vào bản thân để dám đưa ra những sự lựa chọn cho riêng mình. Thay vì sợ hãi hay lo lắng, chúng ta sẽ biết trân trọng mọi sự lựa chọn và hết lòng vì nó.
