Cuốn sách giúp ta hiểu sâu về cách thức để có một bài hùng biện cuốn hút. Mình ấn tượng với Dale Carnegie không phải vì cuốn “đắc nhân tâm” mà là vì cuốn “thuật hùng biện”. Chính cuốn sách ấy đã mở lối và giúp mình tự tin mỗi khi chia sẻ ý tưởng của bản thân với ai đó. Hôm nay khi đọc “hùng biện cuốn hút quá đơn giản” mình thêm một lần nữa được hệ thống lại những kiến thức hữu ích và cốt lõi nhất trong thuyết trình. Cuốn sách dày gần 300 trang, tuy nhiên mình chỉ sơ đồ hoá và tập trung vào những khía cạnh quan trọng nhất thôi. Nếu bạn cũng đang quan tâm tới chủ đề này thì cùng mình làm rõ những yếu tố then chốt để có một bài hùng biện lôi cuốn nhé. Trước khi bắt đầu mình muốn nhấn mạnh lại với bạn rằng kỹ năng thuyết trình được vận dụng trong mọi khía cạnh của đời sống chứ không phải chỉ trên sân khấu. Chia sẻ một ý tưởng, thuyết phục ai đó tin theo quan điểm, góc nhìn của bạn. Đó đều là thuyết trình. Hãy biến những cuộc trò chuyện, chia sẻ đời thường trở thành một sân khấu để bạn luyện tập, lấy lại sự tự tin và thể hiện con người thực sự của mình. Muốn thuyết trình lôi cuốn chỉ có sáu chữ: luyện tập, luyện tập, luyện tập.
1. Những nguyên tắc cơ bản
Điều đầu tiên và cũng là quan trọng nhất chính là bạn phải lấy lại sự tự tin của mình. Nghĩa là tự tin vào những gì mà bạn chia sẻ, hãy tưởng tượng nó giống như một đứa con mà bạn sinh ra, nuôi dưỡng và yêu thương săn sóc vậy. Bạn sẽ có rất nhiều điều để nói về đứa con đấy, về những kỷ niệm tuyệt vời mà bạn đã có, những khó khăn, thử thách mà bạn cũng còn đã trải qua. Đó là những điều khiến bạn thổn thức, xúc động mỗi khi nghĩ về. Hãy nghĩ đến những điều ý nghĩa mà bài hùng biện của bạn đem lại cho chính bạn và những người đang lắng nghe. Họ sẽ được nghe những trải nghiệm quý báu, có một không hai từ bạn. Từ đó họ có thể thay đổi, áp dụng vào cuộc sống và tốt nghiệp bài học mà không cần phải tự bản thân phải trải qua. Muốn làm được điều đó, bạn cần phải chuẩn bị chu đáo và chia sẻ của mình.
Đừng học thuộc từng từ trong bài chia sẻ. Thay vào đó hãy sắp xếp những ý tưởng trong đầu của mình, tập diễn thuyết nhiều lần và hiểu rõ chủ đề mà bạn đang chia sẻ. Bản thân mình trước kia đã phải trả một cái giá rất đắt khi học thuộc từng từ một trong cuộc thi hùng biện tại trường năm lớp tám. Kết quả là khi đứng lên sân khấu, mình đã quên sạch tất cả những gì cần nói. Mà trước đó mình đã thức đến 2 giờ sáng để học thuộc từng từ, từng câu trong bài hùng biện được cô giáo đã viết cho. Đó là một trải nghiệm cay đắng nhưng cũng là một bài học quý giá mà mình không bao giờ quên.
Sau này mình đã rút ra một bài học khôn ngoan rằng không bao giờ thuộc từng câu chữ. Thứ mình cần là nắm rõ các ý chính, liên kết nó thành một bài chia sẻ hoàn chỉnh. Nó có thể đi theo tiến trình, đi theo mốc thời gian, đi theo cách nhìn nhận của bản thân. Miễn sao nó logic, rõ ràng và đi theo mạch tư duy, cảm xúc của cá nhân ta là được. Sau này khi đọc sách mình mới biết đó là một trong những phương thức quan trọng để có bài hùng biện lôi cuốn. Đấy cũng là lý do vì sao việc chọn chủ đề cực kì quan trọng. Chủ đề ấy đòi hỏi phải có hai yếu tố: một là bạn phải am hiểu và hai là bạn phải hứng thú với chủ đề ấy. Bởi chỉ có vậy bạn mới có thể truyền tải hết được những thông điệp giá trị mà cuộc sống đã từng trao cho bạn. Người nghe sẽ hứng thú với những trải nghiệm thực tế hơn là những lý thuyết sáo rỗng. Khi kể lại câu chuyện mà chính bạn đã đi qua, cảm xúc, sự hứng khởi của bạn sẽ luôn nguyên vẹn. Điều này giúp bạn dễ dàng chạm sâu tới khán giả.
2. Những tuyệt chiêu hùng biện cuốn hút.
Khi ta đã có khả năng ăn nói, dẫn dắt thì việc làm MC không hề khó. Mình rất thích những MC có chiều sâu, hiểu tường tận về diễn giả và chủ đề đang chia sẻ thay vì một người chỉ biết nói như cái máy vô hồn. Ở đây, tác giả chia sẻ với chúng ta với hai tâm thế, một là người đi giới thiệu, hai là diễn giả được tôn vinh. Cả hai đều rất thú vị. Bạn có thể tham khảo để bắt đầu với những sự kiện nội bộ trong phòng ban hay cơ quan trước khi tiến xa hơn ở những tổ chức lớn. Để có thể làm tốt phần giới thiệu diễn giả, bạn cần phải chuẩn bị chu đáo.
– Nội dung bài diễn văn
– Trình độ của diễn giả
– Họ tên diễn giả
– Giúp khán giả hiểu được tại sao lại diễn giả lại chọn chủ đề này.
Hoặc bạn có thể làm theo công thức T-I-S. Trong đó:
– T là Topic: chủ đề chính đang được đề cập.
– I là Important: tầm quan trọng giữa chủ đề và những lợi ích mà chủ đề đem tới cho những người nghe.
– S là Speaker: diễn giả cùng với những thành tích nổi bật mà tác giả đã đạt được trong thời gian gần đây.
Chuẩn bị chu đáo diễn văn trao giải:
– Nêu rõ lý do vì sao lại trao giải.
– Chọn chi tiết đắt giá về cuộc đời người được trao.
– Người nhận xứng đáng được nhận giải thưởng này như thế nào.
– Cuối cùng là chúc mừng và gửi lời chúc tốt đẹp tới người được nhận giải.
Còn khi ta là người được lên nhận giải hoặc vinh danh thì sao? Nếu không biết phát biểu thế nào thì đây là chỉ dẫn dành cho bạn.
– Nói lời cảm ơn tri ân tới khán giả – những người đang lắng nghe bạn nói.
– Tri ân tới những người đã giúp đỡ bạn, giúp bạn đạt được những thành quả như ngày hôm nay. Đó có thể là sếp, là đồng nghiệp, là gia đình của bạn.
– Nói về ý nghĩa của quà tặng này, nó tác động đến bạn thế nào, làm bạn hạnh phúc và biết ơn ra sao.
– Cuối cùng là lời biết ơn một lần nữa để kết thúc bài phát biểu.
Sau đây là phần lưu ý với những bài diễn văn dài. Đây là phần mình tổng hợp trong sách nhưng cũng đồng thời đưa thêm, mở rộng những điểm mấu chốt trong quá trình thực hiện bài hùng biện dài.
Trước khi bắt đầu: phần quan trọng nhất đó chính là bạn phải hiểu việc khán giả, họ là ai, họ có mong muốn gì, họ đang gặp những vấn đề, trở ngại khó khăn nào, độ tuổi là bao nhiêu, công việc, thu nhập ra sao. Nắm được những thông tin này, bạn mới có thể lựa chọn ra chủ đề phù hợp để trao gửi tới họ. Khi ấy họ sẽ đón nhận nhiệt tình phần chia sẻ của bạn, bởi họ biết bạn ở đây là để giúp đỡ họ.
Mở bài sao cho thu hút: Đừng mở bài theo cách truyền thống thông thường. Hãy bắt đầu với bốn cách sau:
Thứ nhất: ví dụ thực tế hoặc câu chuyện của bạn (ai cũng thích nghe kể chuyện).
Thứ hai: giao lưu, đặt câu hỏi liên quan tới chủ đề mà bạn muốn đề cập với khán giả.
Thứ ba: sử dụng một hiện vật liên quan và kể câu chuyện về hiện vật ấy.
Cuối cùng: trích lời của một chuyên gia nổi tiếng về chủ đề mà bạn muốn đề cập tới.
Thân bài sao cho logic và dễ tiếp nhận:
Thứ nhất: giới hạn chủ đề trong khoảng thời gian mà bạn có, đừng tham nói nhiều mà dẫn đến lan man, thiếu điểm nhấn.
Thứ hai: học cách sắp xếp, xâu chuỗi các ý tưởng sao cho mạch lạc, rõ ràng và logic.
Thứ ba: Liệt kê ra từng vấn đề bằng cách từ khoá như: cụ thể là, hơn nữa, ngoài ra, có ba lý do (thứ nhất, thứ hai, thứ ba). Tóm lại là.
Kết bài sao cho ấn tượng:
Nhiều người phần mở bài, thân bài rất tốt nhưng mãi không biết kết ra sao. Hoặc kết bằng câu “bài chia sẻ của tôi đến đây là hết, cảm ơn các bạn đã chú ý lắng nghe”. Đây là phần kết không ai mong đợi. Vậy ta phải kết thế nào? Ta có thể làm theo ba cách sau:
Một là tóm tắt sơ lược lại những luận điểm chính mà ta đã trình bày.
Hai là kêu gọi hành động (mình thường làm theo cách này). Tuy nhiên lời kêu gọi phải cụ thêt, rõ ràng và khán giả có thể thực hiện được.
Ba là luyện tập, đây là phần chủ chốt mình sẽ chia sẻ tới các bạn học viên trong dự án xây nền từ sách sáng mai lúc 5 giờ. Với kinh nghiệm hơn 13 năm mài giũa, luyện rèn mình sẽ mang tới cho các bạn nhưng phương thức để làm chủ kỹ năng thuyết trình hiệu quả nhất.Từ khoá chính bao gồm: luyện tập, luyện tập và luyện tập. Bằng việc:
– Bốc một chủ đề ngẫu nhiên mà bạn quan tâm, sau đó đứng lên thuyết trình về nó trong 2 phút.
– Hoặc chơi trò chơi, người trước kể một phần về từ khoá vừa bốc được, bạn sẽ là người tiếp nối câu chuyện ấy sao cho không đi lệch hướng chủ đề.
– Luyện tập có chủ đích, câu chuyện nào hay, chủ đề nào đặc sắc, hãy ghi chép, suy ngẫm và đọc thật nhiều về chúng để mở rộng, phát triển nó theo cách của riêng bạn.
– Dùng thêm công cụ sơ đồ hoá để phát triển tư duy hệ thống và khả năng ý niệm của bạn.
– Cuối cùng và cũng là quan trọng nhất: đọc và suy ngẫm thật nhiều. Bởi nó là nguyên liệu đầu vào quan trọng để bạn có thể truyền đạt, tư duy và vận dụng tốt. Không có đầu vào thì sẽ chẳng có đầu ra, không có đầu ra thỉ sẽ chẳng có gì cả.
Hy vọng bài chia sẻ này giúp bạn có thêm những kiến thức hữu ích cho quá trình rèn luyện và phát triển kỹ năng hùng biện của bản thân trong thời gian tới.
