Trong thế giới ngập tràn những thông tin như hiện nay, công nghệ phát triển như vũ bão, làm thế nào để con em của chúng ta định vị được bản thân, kiếm được việc làm? Hay lại như nhiều bạn trẻ hiện nay, ra trường xong đi xin làm bảo vệ, đi xe ôm cho grap, những công việc đó đâu cần đến bằng cấp. Những việc đó đâu cần 4 năm mài đũng quần trên ghế nhà trường, tốn hàng trăm triệu của bố mẹ.
Mình nhớ cô bạn của mình, học xong đại học đi làm công nhân, phải cất bằng đại học đi vì họ chỉ tuyển học hết trung học phổ thông mà thôi. Đọc đến đó chúng ta có buồn không? Có cảm thấy khóe mắt cay cay không ạ?
Có những gia đình bố đi xe ôm cả đời để nuôi con ăn học nhưng con ra trường về lại đi làm nghề xe ôm cạnh tranh chính với bố. Những tháng năm lao lực của bố lại được nhìn thấy đứa con của mình trở thành đồng nghiệp bên mình sớm tối. Chẳng biết cậu sinh viên ấy có buồn như chính mình khi nghe được tâm sự ấy từ người sinh thành ra cậu.
Bạn biết câu trả lời là gì không? Điều gì để con bạn định vị được mình, khác biệt với những người khác, vượt xa AI, vượt xa robot cao cấp…Kĩ năng mà mình đang nhắc tới chính là kĩ năng tư duy, mà điển hình của nó chính là kĩ năng tập trung cao độ và kĩ năng làm việc chuyên sâu.
Hiện tại rất nhiều bạn không có kĩ năng này, chúng ta thường không đủ kiên nhẫn để đọc hết được một bài viết dài. Trong khi chính bài viết đó mới giúp chúng ta có được những luồng kiến thức bài bản và hệ thống, nhằm phục vụ cho công việc, cho học tập và những lĩnh vực mà chúng ta quan tâm.
Tin mình đi chỉ cần 1 năm bạn làm gì cũng tập trung cao độ, nghiên cứu việc gì cũng hết sức, lúc nào cũng dành thời gian đào sâu, mở rộng thì bạn sẽ phát triển lên một tầm cao mới.
Ngày trước mình đọc sách bị người ta nói hâm, dở hơi, lúc nào cũng đọc sách, ra trường rồi còn học…nhưng rồi sau này chính họ lại cắp sách đến nhà mình để học những gì mình có. Bởi nhờ quá trình học hỏi, tích lũy ấy mình tạo ra được một cuộc sống hạnh phúc, và thành công đúng nghĩa.
Vậy nên bạn phải làm những điều khác biệt, những điều mà số đông không bao giờ làm ấy, bạn mới trở thành người không ai thay thế được. Và muốn con bạn làm chủ được kĩ năng tư duy, kĩ năng tập trung cao độ thì phương án đơn giản nhất, dễ làm nhất mà tiết kiệm chi phí nhất chính là RÈN CHO CON THÓI QUEN ĐỌC SÁCH.
Bởi khi đọc sách là lúc não bộ của con phải tư duy, phải tưởng tượng, phải tự phản biện và tự đặt ra câu hỏi cho chính mình. Đó cũng chính là cách nâng cao sự tập trung, và giúp não bộ tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày đó ạ. Não càng được tập luyện càng khỏe và hoạt động càng tốt.
Quay trở lại câu chuyện nuôi dạy trẻ, khi bạn hiểu được tầm quan trọng của kĩ năng tư duy, kĩ năng tập trung cao độ. Bạn sẽ biết cách phải đồng hành và nuôi dạy con sao cho hiệu quả. Bạn sẽ không bắt con đi học thêm liên tục cả đêm lẫn ngày chỉ để đạt danh hiệu, thành tích trên trường nữa. Mà khi đó bạn sẽ cùng con đọc sách, thảo luận về những chủ đề thú vị mà hai mẹ con đã học được.
Bạn sẽ được tận hưởng những phút giây tuyệt vời bên con của mình thay vì căng thẳng, mệt mỏi giữa hai mẹ con. Trẻ đi học thêm nhiều thì chỉ liên tục nghe những lời thúc giục của cha mẹ, của thầy cô về việc làm bài, luyện đề, học thuộc…thì thời gian đâu cho não bộ con được nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng để mà sáng tạo, tư duy.
Đến đây có bạn sẽ hỏi mình vậy làm thế nào để tạo động lực cho con và rèn con đọc sách? Mình cũng từng làm rồi nhưng được vài hôm là lại thôi, con lại đâu vào đấy, rồi mình kệ, đến giờ lại bất an khi nghe bạn nói thế. Vậy thì đọc kĩ những gì mình chia sẻ phía dưới nhé.
THỨ NHẤT HÃY TỰ HỎI “VÌ SAO BẠN MUỐN CON MÌNH CÓ ĐỘNG LỰC ĐỌC SÁCH?”
Có lẽ bạn sẽ kể ra rất nhiều động lực như giúp con rèn kĩ năng tư duy (bạn vừa nói phía trên đó), kĩ năng tập trung, kĩ năng tương tác, giao tiếp, kĩ năng viết…và có những cha mẹ sẽ nói với mình là để cho nhàn.
Nhàn bây giờ không phải kè kè bên con mỗi tối nữa, mình cũng có những đam mê riêng mà mình muốn học hỏi. Nhàn tương lai khi con ra trường, lập nghiệp, nuôi được bản thân. Mình an tâm cũng chồng tận hưởng tuổi già, không phải chạy theo con như ngày con bé nữa.
Mình thấy mong muốn ấy đúng quá, rất chính đáng. Và chính mong muốn “NHÀN” đó sẽ là động lực giúp bạn hỗ trợ và đồng hành cùng con tốt hơn. Do động lực chịu ảnh hưởng trực tiếp từ năng lượng của chúng ta, nên bạn phải nhớ kĩ điều này thì chúng ta mới có thể đồng hành tốt nhất cùng với con em của mình.
Bởi ý chí của trẻ đang còn yếu, sẽ có những ngày con chán chường, không muốn đọc. Những phút giây ấy cha mẹ cần bơm động lực cho con, truyền cho con niềm vui khi đọc sách và những câu chuyện hài hước phía sau. Hãy nhớ động lực đến rồi đi, chỉ có thói quen mới ở lại với chúng ta mãi mãi.
Nếu đọc đến đây bạn nói với mình là mình chịu, vì mình bận lắm, đi làm thời gian về nhà ăn uống, nghỉ ngơi, tận hưởng xíu là hết ngày rồi. Thời gian đâu mà đồng hành cùng con. Thế thì bạn phải chấp nhận việc con bạn sống theo bản năng, theo những gì con bạn học được từ bạn bè, thầy cô và xã hội.
Bạn chấp nhận đánh đổi thời gian của bạn dành cho con để đi kiếm tiền thì phải cũng phải chấp nhận những rủi ro kèm theo mai sau. Mình tin rằng thời gian sẽ giúp bạn nhận ra “tiền bạn có thể kiếm, những khoảng thời gian bạn dành cho con thì mãi mãi không thể lấy lại được”. Nhân cách của con khi đó thế nào, bạn sẽ là người rõ nhất và chịu hậu quả nhiều nhất chứ không phải ai khác.
Vậy làm thế nào để tạo động lực cho con và rèn cho con kĩ năng đọc sách. Câu trả lời là.
Phải làm gương cho con, mỗi ngày 10 – 15 phút cũng được, nhưng cha mẹ nhất định phải đọc, đọc để cho con thấy lời nói và hành động của cha mẹ là đồng nhất. Đọc sách giúp bạn đào sâu kiến thức hơn và tìm ra được những điều thú vị để trò chuyện với bé con của mình.
Bạn cần tạo môi trường cho con. Môi trường ở đây chính là vây quanh con bằng những cuốn sách thú vị chứ không phải chiếc tivi to hay cái ipad lớn.
Trao đổi, trò chuyện với con. Mình thường hay kể cho bé con nhà mình nghe những điều mình thích và cảm thấy tâm đắc. Thói quen trò chuyện với con từ trong bụng đã giúp bé con nhà mình tư duy ngôn ngữ cực kì tốt. Đến bây giờ mình và anh xã vẫn thường xuyên giữ thói quen hữu ích này.
Sưu tầm những tấm gương về những người thành công nhờ việc đọc sách, hay những câu châm ngôn thú vị, đặc sắc, bạn có thể treo lên chỗ bàn học của cả gia đình để tạo ấn tượng, thu hút sự chú ý của con.
Khen ai đó, hãy tìm những nhân vật điển hình xung quanh cuộc sống của bạn và con, để khích lệ con hãy làm như họ, rồi mẹ tin con cũng đạt được những thành tựu như thế. Hãy nhớ khích lệ, động viên con chứ đừng chế giễu con.
Hãy tạo cho con sự thoải mái, và cảm giác yêu thích khi đọc sách chứ không phải áp lực hay một việc cứ nghĩ thôi đã mất cảm xúc vui vẻ rồi bạn nhé.
THỨ HAI RÈN CHO CON ĐỌC SÁCH Ở CÁC LỨA TUỔI
Đối với các bé dưới 6 tuổi: cha mẹ chỉ cần cho con làm quen với sách, tương tác với con qua những hình ảnh, chứ chưa cần tập trung quá sâu vào nội dung. Nếu những bé nào đã quen với những hình ảnh và bắt đầu quan tâm nhiều hơn đến nội dung cha mẹ có thể đào sâu nội dung.
Đặc biệt ở các bé dưới 6 tuổi cha mẹ hãy hóa thân thành những nhân vật với sự hài hước để tạo sự vui vẻ, yêu thích cho con. Để con thấy rằng đọc sách là để tận hưởng chứ không phải áp lực hay căng thẳng. Các bạn lưu ý thêm ở độ tuổi này cha mẹ nên rèn cho con đi ngủ đúng giờ và đọc sách cho con trước khi con đi ngủ để giúp con có một giấc mơ đẹp.
Đối với các bé tiểu học: cha mẹ hãy cho con lựa chọn những chủ đề con thích, cùng con đọc và chia sẻ cảm nhận. Như mình và con gái sẽ cùng đọc và trao đổi một số cuốn sách rất hay như “Heidi”, “người bà tài giỏi Saga”, “hoàng tử bé”, “công chúa nhỏ”, “totochan bên cửa sổ”….nếu để mình con đọc chắc chắn con sẽ nhanh nản vì sách hơi dày so với khả năng của con.
Khi ấy mình sẽ hoá thân thành một người bạn để cùng con đọc sách. Con đọc một phần, mình đọc một phần, mỗi tối hai mẹ con đọc từ 20-30 phút trước khi đi ngủ. Còn những thể loại con thích như sách mỏng có tranh, con sẽ chủ động đọc những lúc được giải lao hoặc khi chờ mẹ nấu cơm xong.
Đối với các bé cấp hai, cấp ba: độ tuổi này cha mẹ không thể ép được con mà phải kết nối với con trước, rồi sau đó tạo động lực cho con và giúp con rèn luyện được thói quen đọc sách.
Độ tuổi này cha mẹ thường có một cách nghĩ vô cùng sai lầm đó là cho con làm xong hết các bài tập trên trường rồi tính. Đọc sách không quan trọng bằng việc hoàn thành bài vở, lâu dần chẳng bao giờ thấy con trẻ đọc. Vì chúng ta sẽ liên tục có lý do để chối bỏ, và trì hoãn. Vậy nên chính cha mẹ phải nhận ra để dẫn dắt và đồng hành cùng con.
Hãy bắt đầu kết nối với con bằng việc nhờ con nhắc mẹ việc đọc sách, con sẽ thấy sự hiện hữu của việc đọc sách trong tâm trí mình. Lâu dần con sẽ thấy việc đọc sách nó cũng đơn giản như việc hát một bài hát, hay xem một video ca nhạc.
Cha mẹ hãy áp dụng phương pháp Kaizen của Nhật. Đó chính là làm từng xíu một, ít đến mức không thể thất bại, nhưng phải làm một cách liên tục, đều đặn mỗi ngày. Chẳng hạn như việc đọc sách, không cần đọc nhiều, ngày 2 phút đọc cũng được nhưng hãy nhớ hôm nào cứ đến giờ đó là lấy sách ra đọc.
Xong 2 phút là dừng, không đọc nữa, 1 tháng sau, não bộ của bạn đã quen với giờ đó là đọc sách, và sau này bạn có tăng dần thời gian lên thì nó vẫn rất hiệu quả. Não bộ của bạn sẽ không từ chối mà hoàn toàn chấp nhận, vì nó tạo thành thói quen mất rồi.
Kết nối với con bằng phương pháp NLP: đây là phương pháp rất hay, mình cũng hay hướng dẫn cho các học viên trong khóa kĩ năng giao tiếp. Chúng ta sẽ quan sát, chú ý xem bé con nhà mình đang dùng bộ lọc giác quan nào.
Nếu con dùng bộ lọc giác quan là thị giác thì con sẽ học nhiều qua hình ảnh, qua các kênh tận mắt trông thấy. Khi đó bạn sẽ biết cách giúp con học thế nào cho hiệu quả. Điểm nữa là khi kết nối với con, bạn hãy dùng bộ lọc giác quan mà con đang dùng, nếu con dùng thị giác mà bạn lại dùng bộ lọc giác quan cảm giác thì hai mẹ con rất khó để hiểu được nhau.
Nếu con dùng bộ lọc giác quan là thính giác thì con sẽ học nhiều qua nghe, do đó bạn sẽ mở những audio book, hoặc hướng dẫn con thu âm lại rồi nghe. Con sẽ cực kì hứng thú với cách học này.
Nếu con dùng bộ lọc giác quan cảm giác thì con sẽ học nhiều qua việc cảm nhận. Do đó hãy để con cảm nhận được những gì thú vị đặc sắc trước khi con đọc cuốn sách đó. Mà muốn làm được điều đó bạn phải nói ra được cảm nhận của mình về cuốn sách đó, vì sao bạn nghĩ nó phù hợp với con của mình.
Sau khi kết nối với con xong bạn hãy quay lại việc tạo động lực phía trên. Với những tình huống tích cực bạn hãy biến nó lớn lên và thật nhiều màu sắc, còn với những tình huống tiêu cực bạn hãy tái hiện lại nó một lần nữa rồi tô gam màu trắng đen cho nó, sau cùng là thu nhỏ nó lại rồi khiến nó biến mất. Đây là kĩ thuật “NEO” cực kì tốt mà bạn có thể áp dụng cho chính mình cũng như quá trình đồng hành cùng con bạn nhé!
Cuối cùng mình muốn nhấn mạnh với các cha mẹ sau khi đã đọc xong cuốn “đi tìm dòng chảy” đó là nếu ta không có chiến lược để tận hưởng khoảng thời gian nhàn rỗi ta sẽ đánh mất khoảng thời gian quý giá này do thiếu mục tiêu và sự tập trung. Chúng ta phải nhớ rằng sự thành công hay thất bại của một người luôn nằm ở việc tận dụng khoảng thời gian rảnh rỗi như thế nào.
Người biết dùng nó để phục vụ cho sở thích của bản thân như đọc sách, học ngoại ngữ, chơi thể thao hoặc chơi một loại công cụ nào đó sẽ học thêm được rất nhiều kỹ năng mới. Chính kỹ năng này giúp họ vượt qua được những thử thách mới trong cuộc sống và định vị được bản thân.
Ngược lại những người chỉ biết dùng khoảng thời gian nhàn rỗi để tiêu thụ những sản phẩm giải trí thụ động sẽ trở nên mụ mị, èo uột, mông muội. Lâu dần sẽ đánh mất ý chí, quyết tâm và sự khao khát vươn lên từ bên trong.
Đừng để bé con của chúng ta rơi vào tình trạng này. Hãy luôn thảo luận với con về cách để tận dụng khoảng thời gian rảnh rỗi để học thêm những kỹ năng mới. Biến nó thành chiến lược đúng đắn, hiệu quả trong gia đình. Lập trình từ bé cho con cũng như các thành viên khác. Sau này bé con lớn sẽ biết ơn chúng ta nhiều lắm vì sự khai sáng và đồng hành ý nghĩa này!
