CÂU HỎI: “Em chào chị Nghĩa, em mới vô nhóm nghiện học của chị ạ. E thấy mình đang không có kế hoạch, mục tiêu cho cuộc đời. Chị có thể chỉ giúp em cách đặt mục tiêu, kế hoạch cho 5 năm, 3 năm không ạ. Em vừa mới thất nghiệp (do công ty tạm ngưng HĐ). Giờ em 31 tuổi, 2 con gái nhỏ. Giờ em bị sợ xin việc mà không biết bắt đầu từ đâu (sợ cảnh ngồi ở công ty làm VP Full sáng đến chiều). Em tập yoga đc gần 1 năm nay. E thấy mình thích nó, nhưng muốn đi học nhiều lớp chuyên sâu (HLV tương lai chẳng hạn) thì lại không có tài chính. Em đang đứng giữa nhiều thứ mà không biết mình cần phải làm gì. Chị có thể tặng em 1 vài chia sẻ kinh nghiệm từ việc giảng dạy của chị đc không ạ.
Đây là câu hỏi mình nhận được từ một thành viên mới của cộng đồng NGHIỆN HỌC. Mình tin là có rất nhiều chị em cũng đang trong tình trạng chông chênh, thiếu định hướng như thế này. Đặc biệt là những chị em có kinh tế chưa vững thì lại càng dễ cảm thấy hoang mang, lo lắng. Vậy thì GIẢI PHÁP NÀO dành cho chúng ta trong tình huống này? Bài viết này mình sẽ chia sẻ với bạn ấy về TƯ DUY ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ chứ không đi sâu mổ xẻ tình huống. Mình hi vọng không chỉ bạn ấy mà các chị em khác có hoàn cảnh tương tự cũng sẽ TÌM RA được HƯỚNG ĐI cho bản thân.
1. TÌM RA KỸ NĂNG MÀ MÌNH GIỎI NHẤT VÀ ĐƯỢC THỊ TRƯỜNG TRẢ T.I.Ề.N
Với bất cứ tình huống nào xảy ra thì việc đầu tiên chúng ta cần làm đó chính là THẤU HIỂU CHÍNH MÌNH trước. Ở lĩnh vực sự nghiệp này cũng vậy, việc đầu tiên ta cần tìm ra đó chính là
“Kỹ năng nào ta có thể tạo ra GIÁ TRỊ và được thị trường TRẢ T.I.Ề.N”. Hãy VIẾT thật lớn tên của kỹ năng này ra giấy. Lưu ý ở đây đó chính là kỹ năng ta giỏi nhất, tạo ra giá trị (tức là giúp thị trường lao động giải quyết một vấn đề nào đó) và đồng thời nó cũng phải tạo ra thu nhập cho chúng ta.
Mình ví dụ đầu năm 2018, sau khi mình sinh bé con được vài tháng, mình muốn nghỉ việc để có nhiều thời gian hơn cho con. Thế nên mình đã dành thời gian để soi tỏ lại bản thân. Đâu là kỹ năng mình giỏi nhất, và được thị trường sẵn sàng trả t.i.ề.n. Mình đã ngồi và liệt kê ra được năm kỹ năng mình mạnh nhất tại thời điểm ấy. Bao gồm:
– Kỹ năng giao tiếp
– Kỹ năng kết nối, b.á.n h.à.n.g
– Kỹ năng thuyết trình
– Kỹ năng giải quyết vấn đề
– Kỹ năng huấn luyện, dẫn dẳt đội nhóm.
Với những kỹ năng trên thì công việc phù hợp để mình có thể phát huy được sở trường của bản thân thường là những công việc liên quan đến việc giao tiếp, trình bày hoặc giảng giải. Ngoài tư vấn, b.á.n h.à.n.g thì có lẽ đào tạo là sự lựa chọn thông minh nhất. Và khoá “lảm chủ kỹ năng giao tiếp trong vòng 7 ngày” của mình đã được ra đời trong hoàn cảnh như vậy.
Nó đều đến từ quy trình NHÌN NHẬN – LỰA CHỌN – LÊN KẾ HOẠCH – HÀNH ĐỘNG.
Sau khi liệt kê ra những kỹ năng mình giỏi nhất, mình bắt đầu lựa chọn hướng đi. Lúc đó vì muốn hướng sang một ngành nghề mới nên mình chọn ĐÀO TẠO. Mình bắt đầu với kỹ năng bản thân giỏi nhất là GIAO TIẾP. Sau đó mình LÊN KẾ HOẠCH để thực hiện.
2018, mình chưa có thương hiệu cá nhân nên mình nghĩ đến việc hợp tác cùng các đơn vị khác.
Edumall cái tên mình lựa chọn. Mình gọi cho số hotline và bày tỏ mong muốn của bản thân. Chỉ vài giờ đồng hồ, các bạn tư vấn của Edumall gọi cho mình, họ hỏi lý do nào khiến mình muốn làm ra khoá học kia, đâu là thành quả mà mình đã thu được. Mình đã chia sẻ với họ về những gì mà mình đã đạt được nhờ kỹ năng giao tiếp. Hơn nữa, thời điểm ấy mình cũng đã đào tạo thành công em trai của mình chỉ trong khoảng thời gian rất ngắn. Người thật, việc thật nên mình đã được đồng ý hợp tác.
Mình bắt đầu lên ý tưởng về khoá học, khoá học bao gồm mấy phần, mỗi phần gồm những nội dung nào? Làm thế nào để mình có thể giúp học viên làm chủ kỹ năng giao tiếp trong thời gian ngắn nhất? Lên ý tưởng xong thì mình bắt tay vào quay video. Thời điểm ấy người thì mập, ăn mặc thì xuề xoà, điện thoại thì cùi bắp, nơi quay thì không có nhưng mình vẫn làm. Cứ bí ở đâu mình lại tìm phương án giải quyết đến đấy. Cuối cùng khoá học cũng ra đời sau hơn một tuần nỗ lực. Khoá học ấy không cho mình nhiều doanh thu nhưng lại có một ý nghĩa rất lớn với mình, bởi nó cho mình tinh thần DÁM NGHĨ – DÁM LÀM, và HÀNH ĐỘNG BẤT CHẤP SỰ SỢ HÃI.
2. RÈN LUYỆN CÓ CHỦ ĐÍCH VÀ TRAU DỒI LIÊN TỤC ĐIỀU BẠN LỰA CHỌN
Mình nhận ra mình rất yêu thích công việc đào tạo, tuy nhiên năm 2018 thị trường mới đồng ý trả cho mình một chút t.i.ề.n từ công việc đó thôi. Thế nhưng mình vẫn không từ bỏ mà ngược lại còn chăm chỉ, nỗ lực và cố gắng nhiều hơn nữa. Mình biến những khách hàng mình tiếp xúc, gặp gỡ hàng ngày trở thành học viên của mình. Tức là mình không chỉ tư vấn, chia sẻ cho họ về sản phẩm mà mình làm công việc mang tính “giáo dục khách hàng”. Nghe thì có vẻ to tát, thực chất là mình hướng dẫn, “đào tạo” cho họ sử dụng thành thạo sản phẩm, dịch vụ mà bên mình cung cấp. Mình cố gắng diễn đạt mọi thứ sao cho thật dễ hiểu, dễ hiểu đến mức bác nông dân không biết gì về kỹ thuật cũng có thể sử dụng được ngay và luôn sau phần hướng dẫn của mình. Mình gọi đây là quá trình RÈN LUYỆN CÓ CHỦ ĐÍCH.
Song song với việc rèn luyện có chủ đích, mình tập trung vào việc nâng cao kiến thức chuyên môn và kiến thức nền. Kiến thức chuyên môn của mình ở đây là những kiến thức về sản phẩm, dịch vụ, còn kiến thức nền tức là các khía cạnh khác nhau của cuộc sống. Kiến thức nền càng vững thì việc kết nối, giao tiếp với khách hàng càng hiệu quả. Điều này không những có tác động to lớn tới công việc hiện tại mà nó còn là NỀN TẢNG quan trọng cho mình trong tương lai.
Thời điểm đó lúc nào trong túi mình cũng có một cuốn sách, một cây bút và một cuốn sổ. Lúc chưa có con thì đọc cả trưa lẫn tối nhưng khi có con gái rồi thì mình thường phải tận dụng những khoảng thời gian trống để đọc như trong lúc chờ khách hàng, hay khi ngồi sau xe của đồng nghiệp. Nhờ những năm tháng ấy mà giờ đây mình có thể đọc sách được ở mọi lúc, mọi nơi dù xung quanh có ồn cỡ nào đi chăng nữa. Quá trình này khiến năm 2019 của mình có thêm nhiều khởi sắc. Từ lớp học một chiều, phụ thuộc vào bên thứ 3 thì 2019 mình đã bắt đầu có lớp học online tương tác hai chiều do mình trực tiếp dẫn dắt.
Mình cứ vừa học, vừa làm, sai đâu sửa đấy. Vẫn chẳm chỉ trau dồi, phát triển bản thân và rèn luyện mọi thứ có chủ đích. 2020 mình bắt đầu có sự chuyển dịch từ nghề tay trái sang tay phải. 2021, 2022 thì nó đã trở thành SỰ NGHIỆP chính của mình. VIỆC LUYỆN TẬP CÓ CHỦ ĐÍCH và TRAU DỒI LIÊN TỤC được mình áp dụng xuyên suốt. Không chỉ trước đây, bây giờ mà cả trong tương lai, hai chiến lược này vẫn còn vẹn nguyên giá trị.
3. PHÁT TRIỂN MẠNH MẼ NHỮNG KỸ NĂNG THIẾT YẾU
Nếu phần hai là thứ ta cần trau dồi, lên kế hoạch để hành động xuyên suốt trong 3 đến 5 tới thì phần này chính là những điều cần làm từ bây giờ. Trong quá trình huấn luyện và đồng hành với các học viên, mình nhận ra rằng rất nhiều bạn không chỉ bị thiếu kiến thức mà còn bị yếu cả kỹ năng nữa. Ta không cần phải giỏi tất cả các kỹ năng, nhưng có những kỹ năng thiết yếu ta buộc phải rèn luyện để trở nên xuất sắc nếu không muốn thua sấp mặt ở thị trường lao động. Nó bao gồm ba kỹ năng sau:
– KỸ NĂNG THUYẾT TRÌNH: Đây là kỹ năng trình bày một vấn đề bằng ngôn ngữ nói sao cho lôi cuốn, thu hút và thuyết phục được người nghe. Kỹ năng thuyết trình là kỹ năng mà bất cứ ngành nghề nào cũng cần, bởi đó là cách mà chúng ta dùng để trao đổi, kết nối với những người khác. Nếu kỹ năng này kém thì bạn đã đánh mất rất nhiều cơ hội. Ngược lại kỹ năng này tốt thì bạn hoàn toàn có thể tạo ra thu nhập để nuôi sống bản thân và gia đình trong giai đoạn đang thai nghén ước mơ.
– KỸ NĂNG VIẾT: Nếu thuyết trình là trình bày vấn đề bằng ngôn ngữ nói thì kỹ năng viết lại được dùng để truyền tải thông điệp thông qua ngôn ngữ viết. Có kỹ năng viết tốt, chúng ta sẽ dễ dàng chia sẻ với mọi người ý tưởng của bản thân bằng sức mạnh của ngôn từ. Mà muốn viết tốt thì ta buộc phải trau dồi đầu vào thật tốt, đồng thời luyện tập kỹ năng này một cách có chủ đích mỗi ngày.
– KỸ NĂNG GIẢI TỰ TRAU DỒI: Việc học ở trường có thể cho chúng ta một sự nghiệp nhưng tự trau dồi thì có thể cho chúng ta cả một gia tài. Vấn đề là rất nhiều người trong chúng ta bị thiếu kỹ năng này. Rất nhiều người sau khi tốt nghiệp ra trường là dừng luôn việc học, đây cũng là lý do vì sao rất nhiều người đã bị SA THẢI khi thị trường lao động thay đổi. Lý do vì chuyên môn, nghiệp vụ của họ quá yếu so với lớp trẻ, nên việc bị thay thế là điều đương nhiên. Đã qua rồi thời kì ăn lương dựa theo bằng cấp và thâm niên. Thời kì kinh tế thị trường, lương sẽ được trả theo năng lực và giá trị mà chúng ta tạo ra. Vậy nên kỹ năng tự trau dồi là kỹ năng thiết yếu, bất cứ ai cũng cần làm chủ để nâng cấp và làm mới mình liên tục.
Mình hi vọng chia sẻ này của mình có thể phần nào giúp bạn nữ tìm ra được hướng đi cho bản thân.